ساخت استخر

 

تعادل شیمیایی آب استخر، از مهمترین کارهایی است که می بایست مدنظر افراد مسئول ارائه خدمات نگهداری استخرها قرار گیرد.

نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد این است که پارامترهای مختلف شیمیایی استخر، به هم وابسته بوده و تغییر در هر کدام از آنها می تواند باعث ایجاد تغییر در سایر شاخص های شیمیایی آب شود. کیفیت آب استخر همواره در حال تغییر است. آلودگی های مختلف بسادگی و از طرق گوناگون وارد آب استخر می شوند.

علیرغم اینکه آب استخر همواره در مدار تصفیه استخر در حال گردش بوده و از فیلتر عبور می کند، اما این کار تنها باعث تمیزی و شفافیت ظاهری آب می شود. بحث "ضدعفونی" و "تعادل شیمیایی" آب مقوله های جداگانه مهمی هستند که علاوه بر "تصفیه" می بایست حتماً مدنظر قرار داشته باشند.

هدف از ضدعفونی و تعادل شیمیایی آب استخر یعنی اینکه آب استخر نه خورندگی داشته باشد و نه ایجاد رسوب کند و ضمناً از نظر بهداشتی نیز در شرایط قابل قبولی برای شناکردن باشد. مفهوم تعادل شیمیایی آب استخر بر اساس این واقعیت است که آب، یک ماده حلال قوی است و تا زمانی که به حد اشباع نرسیده باشد، مواد معدنی را در خود حل کرده و حفظ می کند. وقتی آب در شرایط خیلی پایین تر از وضعیت اشباع قرار داشته باشد، تمایل بالایی برای حل سایر مواد را در خود داشته و در این حالت، خاصیت خورندگی بالاتری خواهد داشت. برعکس، وقتی وضعیت آب در حالت فوق اشباع باشد، امکان تشکیل رسوب بالاتر خواهد رفت. حفظ تعادل شیمیایی آب به این منظور انجام می شود که وضعیت آب را بین دو حالت فوق قرار دهیم تا از بروز هر دو نوع مشکل ذکر شده جلوگیری شود. 

اگر میزان املاح موجود در آب، کمتر از حد مشخص شده باشد، آب تمایل پیدا می کند تا به سطوح و تجهیزات استخر حمله کرده و با حل کردن مواد شیمیایی آنها، کمبود خود را جبران کند. در طرف دیگر، آب با میزان املاح خیلی بالا، با رسیدن به حالت فوق اشباع، مواد شیمیایی اضافی را در قالب رسوب در نقاط مختلف ساخت استخر و تجهیزات آن به جا خواهد گذاشت. بنابراین، عدم تعادل شیمیایی آب می تواند باعث وارد شدن صدمات جدی به استخر و تجهیزات آن شده و حتی باعث کاهش اثر مواد ضدعفونی کننده در آب خواهد شد.

مهمترین پارامترهای نشاندهنده وضعیت ضدعفونی و تعادل شیمیایی آب عبارتند از:

- کلر

- pH

- قلیائیت کل (Total Alkalinity)

- سختی کلسیمی (Calcium Hardness)

- مقدار کل ذرات جامد محلول در آب (TDS)

تنظیم pH آب استخر

 

مقدار pH آب استخر را می توان با استفاده از مواد شیمیایی تنظیم کننده pH آب استخر در محدوده مناسب تنظیم نمود. برای کاهش pH، از افزودن مقداری اسید به آب استفاده می کنند. به عنوان یک قاعده تجربی، برای کاهش pH آب استخر به میزان 1.0 تا 3.0، به ازای هر 10 هزار لیتر آب استخر، می توان 100 میلیگرم اسید هیدروکلریک یا 12 گرم بی سولفات سدیم (اسید خشک) به آب اضافه می شود. برای کاهش pH آب استخر، همچنین می توان از تزریق گاز دی اکسید کربن به آب استفاده کرد. برای افزایش pH آب استخر نیز، می توان مقداری بی کربنات سدیم یا همان جوش شیرین (pH=8.2)  به آن اضافه نمود. گاهی اوقات نیز از کربنات سدیم (pH=12.1)، برای دستیابی به این هدف استفاده می شود. البته استفاده از کربنات سدیم نیازمند دقت بیشتری بوده و ضمناً رسوب گرفتگی استخر را نیز افزایش می دهد

قلیائیت کل

(Total Alkalinity)

 

یکی دیگر از پارامترهای مهم در تعادل شیمیایی آب استخر، "قلیائیت کل" آب است. این پارامتر نزدیکی زیادی به pH آب استخر دارد و نشاندهنده میزان یونهای کربنات، بیکربنات، هیدروکسید و سایر مواد قلیایی موجود در آب است. قلیائیت کل، بیانگر مقاومت آب در برابر تغییر pH است. مواد قلیایی موجود در آب، به عنوان مانعی برای تغییر ناگهانی pH عمل می کنند. پایین بودن مقدار قلیائیت کل آب استخر، علاوه بر ناپایدار کردن آب در مقابل تغییر pH، باعث ایجاد خوردگی در سطوح بتنی و یا رنگ شده استخرها می شود. و بر عکس، در صورت بالا بودن میزان قلیائیت کل آب استخر، شاهد کدری آب و نیز رسوب در نقاطی از استخر خواهیم بود.

بازه تعریف شده قابل قبول برای میزان قلیائیت کل آب استخر، بستگی به نوع ماده استفاده شده برای ضدعفونی آب استخر دارد. در صورت استفاده از محلول کلر، گاز کلر یا محلول برم به عنوان ضدعفونی کننده، بازه مناسب قلیائیت کل آب استخر، بین 100-120 ppm و در صورت استفاده از کلر ناپایدار، بین 80-100 ppm می باشد.

 

تنظیم قلیائیت آب استخر

 

در صورت استفاده از تست کیت اندازه گیری قلیائیت و خارج بودن میزان آن از بازه قابل قبول، روش های زیر برای تنظیم مجدد آن پیشنهاد می شود:

- اضافه کردن بی کربنات سدیم (جوش شرین) برای افزایش قلیائیت کل آب استخر. به عنوان یک قاعده تجربی، برای افزایش میزان قلیائیت کل آب استخر، به ازای هر 10 هزار لیتر آب، یک میلیگرم بی کربنات سدیم به آن اضافه کنید.

- اضافه کردن اسید به آب برای کاهش قلیائیت کل آب استخر

- تعویض آب استخر با آب تازه با قلیائیت کل بالاتر و یا پایینتر

 

سختی کلسیمی

(Calcium Hardness)

 

رسوب ایجاد شده روی سطوح استخر عمدتاً از جنس "کربنات کلسیم" است. این ماده ترکیبی است از یون کربنات ( بخشی از قلیائیت کل) و کلسیم. در صورت وجود سختی کلسیمی بالا در آب استخر، آب حالت اشباع پیدا کرده و کلسیم اضافه را بجای حل کردن در خود، بصورت رسوب روی سطوح، منافذ، نردبان ها، چراغها و یا حتی تشکیل کریستال های رسوب، بر جای می گذارد.

پایین بودن سختی آب استخر نیز، مشکلات مخصوص به خود را دارد. اگر میزان سختی کلسیمی آب استخر پایین باشد، آب در زیر حالت اشباع خود قرار داشته و تمایل دارد تا این کمبود کلسیم و سایر مواد معدنی را از طریق حل کردن سایر مواد مانند گچ استفاده شده در سطوح و جذب کلسیم آنها جبران کند. میزان مناسب تعریف شده استاندارد برای میزان سختی کلسیمی، بازه 200-400 ppm می باشد.

 

تنظیم سختی کل آب استخر

 

در صورت اندازه گیری سختی آب با تست کیت سختی کل و نیاز به تنظیم مجدد، می توان از روش های زیر استفاده نمود:

- اضافه کردن "کلرید کلسیم" و یا "سولفات کلسیم" به آب، متداولترین روش برای افزایش میزان سختی کلسیمی آب استخر است. به عنوان یک قاعده تجربی، برای افزایش سختی کلسیمی آب استخر، به ازای هر 10 هزار لیتر آب، 110 گرم کلرید کلسیم و یا 14 گرم سولفات کلسیم به آب اضافه کنید.

- برای کاهش سختی آب استخر نیز، بهترین روش، تعویض بخشی از آب قدیمی استخر با آب تازه و با سختی کم است. برای کاهش سختی آب استخر در زمان تعویض آب می توان از دستگاه سختی گیر رزینی در مسیر آب پرکن استخر استفاده نمود.